Бардык талапкерлерге каршы добуш эң көп берилген участоктордо шайлоо кайра өткөрүлөт. Бул тууралуу Борбордук шайлоо комиссиясынын төрайымы Нуржан Шайлдабекова билдирди.
“Бишкектеги кээ бир участоктордо “баарына каршы” добуштар эң көп добуш алган талапкердикине караганда көп болду. Шайлоо мыйзамынын 37-беренесинде “Эгерде башка талапкерге караганда алда канча көп сандагы добуш алган талапкер үчүн берилген шайлоочулардын добуштары шайлоочулардын бардык талапкерлерге каршы берилген добуштарынан аз болсо шайлоо болбой калды деп таанылат” деп жазылган. Мындай учурда кайра шайлоо өткөрүлөт”, – деди Шайлдабекова.
Ал кошумчалагандай, кайра шайлоо күнүн БШК бир ай ичинде аныкташы керек болот.
Билим берүү жана медицина тармагынын кызматкерлерин шайлоого байланыштуу иштерге тартууга тыюу салынарын Министрлер кабинетинин төрагасы Акылбек Жапаров 23-ноябрда парламенттик шайлоону уюштуруу боюнча республикалык штабдын жыйынында сүйлөп жатып эскертти.
Жапаров бийликтин милдети – жарандардын эркин билдирүүсү үчүн зарыл шарттарды камсыз кылуу экенин белгилеп, добуш берүү бекеттери керектүү жабдуу, байланыш жана интернет менен жабдылганын айтты.
Ошону менен катар ал таажылуу вирус пандемиясына байланыштуу ар бир шайлоо бекетинде тийиштүү санитардык талаптар сакталышы керектигин белгиледи. Шайлоо процессине республикалык бюджеттен 623 миллион сом бөлүнгөнү айтылды.
Борбордук шайлоо комиссиясы Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкер Дастанбек Жумабековго эки айып пул салды. Таластын Манас районундагы №20 бир мандаттуу шайлоо округунан талапкерлигин койгон Жумабеков “Фейсбукка” жарыялаган үгүт тасмасынын каржылык булагын көрсөткөн эмес.
Үгүт эрежесине ылайык, ар бир жарнамалык материал үчүн талапкердин шайлоо фондунан акы төлөнгөнү ачык айтылышы керек. Жумабековдун өкүлү социалдык желеге чыгарылган видеону бышыктап, кийин өчүрүлгөнүн айтты.
Жумушчу топ “Президентти жана Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоо жөнүндөгү” Конституциялык мыйзамдын талаптары бузулган деп, талапкерге 7,5 миң сом айыппул салууну сунуш кылды. Бул сунуш БШКнын 23-ноябрдагы жалпы жыйынында колдоо тапты.
Ошондой эле талапкердин бир тууганы, дарыгер Сабырбек Жумабековдун кайрымдуулук максатында жасаган операциясы үгүт катары колдонулганы тууралуу арыз түшкөн. Бул темадагы макаланы жергиликтүү басылмалардын бири чыгарган.
БШК бул үчүн да талапкерге 7,5 сом айыппул салып, басылмага эскертүү берди. Дастанбек Жумабековдун үстүнөн арыздарды жеке жаран жазган.
Нарындагы №33 шайлоо округунан Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлигин койгон төрт кишиге 7500 сомдон айып пул салынды. Мелисбек Жунусов, Чынгыз Капаров, Алмазбек Баатырбеков жана Улан Бакасов эреже бузуу менен үгүт жарнамаларын мектепке жана мечитке жакын жерге илгени тууралуу маселе Борбордук шайлоо комиссиясында каралды.
Жумушчу топ аталган талапкерлер “Президентти жана Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоо жөнүндөгү” Конституциялык мыйзамдын талаптарын бузган деп, аларга айып пул салууну сунуш кылды. Бул сунуш БШКнын 21-ноябрдагы жалпы жыйынында колдоо тапты.
Жогорку Кеңештин депутаттыгына талапкерлигин койгон Шайлообек Атазов менен Төлөнбай Нурбаевге 7500 сом айып пул салынды. Ушундай эле чечим Социал-демократтар партиясынын лидерлеринен бири Темирлан Султанбековго карата да чыгарылды. Алар үгүт маалында диний маселени козгоп, мыйзам эрежелерин бузганы айтылды.
Борбордук шайлоо комиссиясы бул маселени 21-ноябрда карады. Жумушчу топтун маалыматына караганда, Атазов менен Нурбаев 16-ноябрда шайлоочулар менен жолуккан учурда “мектепке жоолук салынууга каршы чыккандарды сот жообуна тартуу” демилгесин көтөрүп, мусулманчылыктагы эрежелер тууралуу сүйлөшкөн.
«Социал-демократтардын» лидерлеринин бири Темирлан Султанбеков Бишкектеги жыйындардын биринде мурдагы президент Алмазбек Атамбаевдин тушунда түзүлгөн “Ыйман” фондунун ишин кайра жандантуу маселесин көтөргөн. Султанбеков өзү депутаттыкка талапкер эмес. Бирок ал лидер катары сүрөгөн партия ат салышып жаткандыктан үгүт эрежелери бузулган деп табылды.
Жогорку Кеңештин депутаттыгына “Азаттык” партиясынан талапкерлигин койгон Медеткан Шеримкуловго да 7500 сом айып пул салынды. Ал Орусиянын Федерация кеңешинин төрайымы Валентина Матвиенко катышкан видеону “Фейсбукка” чыгарып, мыйзам бузганы айтылды.
«Кыргыз Республикасынын президентин жана Жогорку Кеңешинин депутаттарын шайлоо жөнүндөгү» Конституциялык мыйзамга ылайык, талапкер башка мамлекеттердин саясий лидерлеринин сүрөттөрүн жарыялап, үгүткө колдонбошу керек.
Президент Садыр Жапаров Кыргызстанда шайлоолор таза өтөрүн жана административдик ресурс колдонулбай турганын өзүнүн Facebook баракчасы аркылуу билдирди. Жапаров мамлекеттик кызматта туруп кайсы бир партияга же талапкерге иштегендер дароо кызматтан алынып, жоопко тартыларын эскертти.
Азыркы мыйзамга ылайык, шайлоочу партиянын ичинен өзүнө жаккан талапкерге дагы добуш бере алат. Тагыраагы, партиялык бюллетенге эки белги коюлат. Партияга жана анын ичиндеги жеке бир талапкерге добуш берилет.
“Мына ошондо парламентке чыныгы элдин колдоосун алган депутат келет. Ушундай жол менен парламентти, жалпы эл, өзүңөр добуш берүү жолу менен люстрация кылып бересиңер. Ал эми эскилер кайра келе жатат деп чуу салып жаткандарга айтарым – каалабаган талапкерге добуш бербей койсоңуздар, ал келбейт. Мурдагыдай “биринчи ондукка кирип алсам депутат болом” деген заман жок. Ал заман артта калды”, — деп белгиледи президент.
Жапаров азыр тизмеде талапкердин канчанчы турушу маанилүү эмес экендигин, 54-катарда болуп туруп деле көп добуш алса биринчи болуп келе берерин баса көрсөткөн.
Өлкө башчысы учурдагы кымбатчылык тууралуу да кеп салып, ал Кыргызстанда эле эмес, бүтүндөй дүйнөдө болгон көрүнүш экенин, мунун баары пандемияга байланыштуу болгонун белгиледи. Президент ошентсе да өлкө жетекчилиги кымбатчылыкты токтотууну, абалдан чыгуунун жолун издеп күнү-түнү иштеп жатканын билдирди.
Борбордук шайлоо комиссиясы парламенттик шайлоого 244 маалымат каражаттарын жана интернет басылмаларын аккредитациялады. Бул тууралуу аталган комиссиядан билдиришти.
Маалыматка ылайык, 152 маалымат каражаты, 92 интернет басылмасы аккредитациядан өттү. Жумушчу топтун сунушу парламенттик шайлоодо жалпыга маалымдоо каражаттарын жана интернет басылмаларын аккредитациялоо боюнча үгүт жүргүзүү эрежелери эске алынган.
Быйыл Жогорку Кеңешке 90 депутат шайланып келет. Анын 54ү партиялык тизме менен, 36сы бир мандаттуу шайлоо аймагынан.
28-ноябрга белгиленген Жогорку Кеңештин депутаттарын шайлоону даярдоодо жана аны өткөрүүдө шайлоо комиссияларына материалдык-техникалык маселелерди чечүүгө көмөк көрсөтүү үчүн республикалык штаб түзүлдү. Тиешелүү чечимге Министрлер кабинетинин төрагасы Улукбек Марипов кол койду.
Штабдын төрагасы болуп Коопсуздук кеңешинин катчысы бекитилди. Борбордук шайлоо комиссиясынын жетекчиси менен Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары – санариптик өнүктүрүү министри республикалык штабдын башчысынын орун басары болду.
Штабга андан тышкары, бир катар министрлик жана ведомстволордун жетекчилери, президенттин администрациясынын бөлүмдөрүнүн башчылары жана президенттин облустардагы ыйгарым укуктуу өкүлдөрү кирди.
Кыргызстанда парламенттик шайлоо 28-ноябрга белгиленген. Жогорку Кеңеш 90 депутаттан турат, беш жылдык мөөнөткө шайланат. 90 депутаттын 54ү партиялык тизмеден, 36сы бир мандаттуу аймактардан шайланып келет.
Парламенттик шайлоого бюджеттен 592 миллион 531 миң сом кетет. Борбордук шайлоо комиссиясынын маалыматына караганда, бул каражат шайлоо тилкелеринде иштеген кызматкерлердин айлыгы, байланыш кызматтарына, транспортко, канцелярдык товарларды сатып алууга жана чет өлкөдө добушканаларды ачууга жумшалат.
Өлкөдө парламенттик шайлоо 28-ноябрга белгиленген. Жогорку Кеңеш 90 депутаттан турат, беш жылдык мөөнөткө шайланат. 90 депутаттын 54ү партиялык тизмеден, 36сы бир мандаттуу аймактардан шайланып келет.
Шайлоого катышуу ниетин билдирип Боршайкомго 75 партия арыз тапшырган. Ушул тапта БШК бир мандаттуу округдардан өзүн көрсөткөн талапкерлердин арыздарын кабыл алып жатат. Учурда алардын саны 12ге жетти.
