IV Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары Түркиянын Бурса аймагынын Изник шаарында өтөт. Бул тууралуу “Кабар” агенттигинде өткөн маалымат жыйынында маданият, маалымат жана туризм министри Азамат Жаманкулов билдирди.

“Азырынча Түркия тарап IV Дүйнөлүк көчмөндөр оюндарынын күнүн жана өткөрүү форматын айта элек. Ал эми Кыргызстандын маданий программасы жана спортчулар оюндарга барууга даяр”, – дейт министр.

Эске сала кетсек, 2018-жылдын сентябрь айында Кыргызстанга расмий визит менен Түркиянын президенти Реджеп Тайип Эрдоган келгенде IV Дүйнөлүк көчмөндөр оюндары 2020-жылы Түркияда өтөөрү белгилүү болгон.

“Шүгүр кылуу”

Көңүл ачып көп жерлерге барчу элек,
Кызыкка бай студенттик күнүмдө,
Эне болуп, убакыт жок андайга,
Театр, кино, концерт баары үйүмдө.

Балдарымдын каткырыгы дары го,
Бал тилинен аруулукту таратып.
Бийлегени шаттандырып дүйнөнү,
Бакык толуп, жүрөгүңдө таң атып.

Уйкум чала түнкү концерт себеби,
Үйүм чачык – ырыскынын белеги,
Атырым жок, бала жыты жыттанып,
Ал жыт барда атырдын жок кереги.

Майрам мага өз чүрпөмдү бакканым,
Махабаттан мөөрөйүм да, тапканым.
Жолдошума күндө кылган белегим –
Жөжөлөрдүн “атакелеп” жатканы.
Жүзүбүздү кичинекей кол менен,
Жүз жылдарга жапжаш кылып таштады.
Балам менин бакыт үчүн бакканым…

“Барксыз ырлар”

Эргитип абасы көл кылаасынын
Ээрчитип махабат ылаачынын.
Сен деген ыр кадырын сезбесең да
Мен деген сезимиңе ыраазымын.

Акылдын ааламынан сууруп чыгып,
Жүрөктүн жүлүнүнөн жулуп чыгып.
Арналган ыр кадырын сезбесең да
Асылым, сүйөм сени бийик кылып.

Баракка баа жетпеген байлык сунуп,
Бир сага ыр арнадым уйкаш куруп.
Барктабай далай ырым өчүрсөң да
Баары бир сүйөм сени сезим тунук.

Кымбат деп канча көп ыр арнадым,
Кадырын билген сөздү угалбадым.
Кап этпей, капа болбой сүйө берем,
Мени катуу сүйөөрүңдү билем жаным.
Баа албаган ырларым сүйбөсөң да
Бактыгүлдү сүйөөрүңдү билем жаным.

“Кечиргиле”

Бир ойдон бир жакшы ыр бойго бүттү,
Талгактан ыр, музыка, обон күттү.
Толгонуп, толуп толбой тогуз айга,
Томсоруп, ыр жазылбай бойдон түштү.

“Адамча жашайлычы”

Бирөөнүн суктанбай айлыгына,
Баркы жок сен үчүн байлыгына,
Жашоону бакыт деп атайлычы,
Жөн эле адамча жашайлычы.

“Кыргыз кызына үйлөнүп,Баткенге күйөө бала болдум”,-дейт өзбек улутундагы ырчы Азиз Батыров. Ал Ош облусунун Кара-Суу районунда төрөлүп, кыргыз тилинде макалдаштырып, суудай сүйлөп, комуз чертип ырдап келет. 

Батыров кыргыздын желегин бир нече эл аралык сынактарда желбиретип, баш байгелерди багындырып келет. Анын айтымында, улуту өзбек болгону менен жүрөгү кыргыз деп согот.

Чыгармачыл айым үчүн үй-бүлө менен сахнаны тандоо оор болсо керек. Балдарынын бактысы үчүн көмүскөдө жаткан каалоону экинчи орунга жылдырууга көбүнүн эрки жете бербейт. Бир жылдары шоу-бизнесте жарк этип жанган жылдыз бүгүнкү күндө үч кыздын бактылуу энеси.

Бактыгүл, үй-бүлөнүн түйшүгүнөн сырткары бир нече ишти алып жүрөт экенсиз. Күнүңүз кандай башталары кызык болуп атат?

Күндө эртең менен таңкы тамакты жасап кыздарымды ойготом. Үй-бүлөбүз менен бирге таңкы тамакты ичкенден кийин кыздарымды бала бакчага, кичинекейибизди бала карашкан эжеме калтырып жумушума келем. Бул жакта зарыл иштеримди бүтүрүп алып, кыздарымды бакчадан алып үйгө жөнөйм. Тамак жасап атабызды жумуштан күтүп алабыз.

Айтмакчы, сиздин тамактарыңызды мактап жегендер көп экен. Атайын курстарга барып үйрөндүңүз беле тамак жасаганды?

Кичинемен тамак жасаганга кызыкчумун. Биринчи жолу 4-классымда күйгүзүп картошка кууруп, туз салбай шорпо жасаганым эсимде. Апам төртөөбүздү жалгыз баккандыктан ал жумуштан келгиче үйдү иреттеп, тамак жасап койчумун. Кыскасы, апама жагымдуу нерсе кылганга аракеттенчүмүн. Тамак жасаган, үйдү таза кармаган адатым ошол кезден калыптанса керек.

Түйшүккө эрте бышып чоңойсоңуз кыздарыңызды да жаштайынан оокатка бышырып аткандырсыз?

Кыздарым азыр кичирээк. Бирок алдарына жараша жумшап жумуш жасатам. Мисалы, кийимдерин иреттешет, чачтарын өздөрү тарашат. Камыр жайып атсам сурашат, атайын кичинекей үбөлүктөрдү карматып, колуна камыр үзүп берип коём. Өз алдынча бир нерсе кылганга уруксат берем, майда жумуштарды кандай кылуу керек экенин айтып түшүндүргөндөн ээринбейм. Акырындан буюрса көнүп келатышат.

Кыздарыңыздын назына атасы туруштук бере албаса керек?

Үйгө жолдошум келгенде эрке жашообуз башталат. Кыздарым атасына каалагандай эркелеп, ойноп чер жазышат. Жолдошум да кыздарды урушканга уруксат бербей ою менен болот. Эртең менен бакчага бара жатканда да “атам жеткирет” деп турушат. Себеби ал айткандарын алып берип ою менен болот экен. Мен болсо “көп таттуу жегенге болбойт, тишиңерге курт түшөт” деп айрым нерселерден чектеп турам.

Адатта аялдар уулдуу болмоюн төрөй беришет эмеспи. Эркек балалуу болсом деген тилегиңиз күчпү?

Эгер табигый жол менен төрөсөм көп балалуу болмок болушум керек. Эми Кудай ден соолук берсе дагы деле балалуу болгонго каалоом күч. Жолдошум экөөбүз тең баланы уул-кыз деп бөлбөйбүз. Баары буйруктан да.

Үй-бүлөңүздү бекемдеп турган кандай эрежелер бар?

Эң жөнөкөй эреже — бирге тамактанабыз. Эртең менен күнүбүз кандай өткөнүн, пландарды бөлүшөбүз. Кечинде күнү бою кандай жаңылыктар болгонун талкуулайбыз. Кыздар үйрөнүп келген өнөрлөрүн көрсөтөт. Кечинде бир-эки мультфильм көргөндөн кийин жомок окуп берем. “Мен сени жакшы көрөм” деген сөздү бири-бирибизге көп айтабыз. Түгөйүңүздүн сизге жаккан кандай сапаттарын бөлүп айта аласыз? Боорукерлигин жактырам. Кандай адам жардам сурап келбесин жардам бергенден баш тартпайт. Мүнөзүндө катуулук бар. Ошого жараша айткан сөзүнө турат. Жоопкерчиликтүү, үй-бүлөгө карамдуу. Чечим кабыл алып жана ошол чечимине жооп бергенди билет.

Кайын журтуңузга кандай келинсиз?

Колдон келишинче жакшы келин болгонго аракет кылам. Апама сөз тийгизгим келбейт. Жалгыз келинмин. Кайын журтумду көргөн жерден жүгүнүп турам. Негизи эле мага жүгүнүп, улуулардын батасын алган жагат. Мурда сахнада жүргөндө да элге жүгүнгөндү жакшы көрчүмүн. Ата-энем мыкты адамдар, ошого жараша мен да мыкты келин болууга аракеттенем.

Азыр ырчынын көбү сулуулук салон, кийим саткан дүкөн ачып атышат. Бул тармактагы атаандаштыкка кантип туруштук берип келе жатасыз?

Мен бирөөлөрдүн ийгилигине чын ниетимен кубанганды билем. Мурда деле бир ырчы жакшы хит жаратса, клипти мыкты тарттырса жан-дилим менен “азаматсың” деп жакшы тилектеримди айтчумун. Ошол сыяктуу эле ырчы айымдардын салон ачып атканына, өздөрүн башка тармакта сынап атканына жакшы көз караштамын. Ар бир адамдын ырыскысы бар да. Менин өзүмдүн туруктуу кардарларым бар. Сулуулук тармагында мыкты адистер менен иштешем. Салонду биринчи ачкан жылдан бери адистеримдин теңинен көбү азыр деле мени менен кызматташат. Кийим боюнча айта турган болсом, дайыма сапаттуусуна басым жасайм. Ошол эле учурда баасын да өтө кымбаттатпайм. Туруктуу кардарларымдын каалоосун жана талабын эске алып иш кылам. Күйөрмандарыңыздын көбү ашыкча салмагыңызга сарсанаа болуп пикир жазгандарын окуп калам.

Сындарды туура кабыл аласызбы?

Негизи андай пикирлерди төрөй элек жаш кыздар же эркектер жазат. Албетте мени мурда арык бойдон көрүп көнүп калышкан, аларды деле түшүнсө болот. Бирок организм деген дайыма эле сен ойлогондой боло бербейт тура. Беш жылда үч жолу операция жолу менен төрөгөн оңой эмес экен. Балалуу айымдар мени жакшы түшүнсө керек. Үчүнчү кызымды төрөгөнүмө андай деле көп убакыт өтө элек. Акырындан мурдакы калыбыма келгенге аракет кылып атам. Жолдошум тескерисинче “арыктаба, мага азыркы кезиң жагат, каалаган тамагыңды же, жырга, ойлонбо, ушул турган турпатың менен сүйөм” дейт.

Ушул бойдон чыгармачылыктан алыстайын деп чечтиңизби? Сахнаны сагынасызбы?

Инстаграмдагы баракчамда катталгандардын токсон пайызы ушул суроону беришет. Күйөрмандарым “качан ырдап чыгасыз?” дегенде кубанып калам. Чыгармачылыгымды унутпагандарына ыраазычылык айтам. Жүрөгүмдүн түпкүрүндө сахнага болгон сагыныч бар. Ушул бойдон такыр эле алыстап кетем же жакын арада кайрадан сахнага чыгам деп кесе айтуудан алысмын. Себеби эртеңки күнү эмне болуп кетерин өзүм деле билбейм. Жакында эле кыздарыма арнап ыр жаздырдым. Бирок үй-бүлөлүк бактым менен чыгармачылыкты таразага коё турган болсом, албетте жеке жашоом биринчи орунда турат. Ырчылардын жумушу кечинде башталат да. Анан мен кыздарымды үйгө таштап коюп тойлордо ырдап жүргөнгө жүрөгүм чыдабайт. Жашоомдун маңызы жолдошум менен кыздарым болуп калды.

Анара Дүйшөналиева

Леди.кж

Болот Шамшиев гений болчу. Мен анын жубайы болгонума сыймыктанам. Мындай пикирин Шамшиевдин жубайы, актриса Айтурган Темирова кабарлар.кж басылмасына берген маегинде айткан.

Белгилүү кинорежиссер, ССРдин Эл артисти Болот Шамшиев 21-декабрь күнү узакка созулган оорудан улам 79 жашында көз жумду. Анын сөөгү кечээ 24-декабрда Ала-Арча көрүстөнүнө коюлду.

Өкмөт залкар жазуучу Чыңгыз Айтматовдун үй музейин оңдоого каражат жок экениндигин, демөөрчүлөрдүн эсебинен оңдоо керектигин билдирди.

Бул тууралуу Жогорку Кеңештин депутаты Дастан Бекешев Твиттердеги баракчасына жарыялады.

Бекешев ЖКда Айтматовдун музейи оңдоп-түзөөгө муктаж болуп турганын айткан.

Өкмөттүн маалыматында, аталган имарат Маданият, маалымат жана туризм министрлигинин балансына кирбегендиги үчүн мамлекеттин эсебинен каржыланбайт.

Бүгүн устатымдан айрылып, жүрөгүм сыздап турат. Мындай пикирин КРнын эл артисти Назира Мамбетова белгилүү кинорежиссер Болот Шамшиевди акыркы сапарга узатуу зыйнатында билдирди.

“Мен жаңыдан институтту бүтүп келгенде “Ак кеме” киносун баштап жаткан экен. Мен анда Бекейдин ролун аткарып калдым. Тасма тартууда Болот Шамшиев өзгөчө иштечү. Устатымдан айрылып бүгүн жүрөгүм сыздап турат. Бул киши жөнүндө айта берсе сөз түгөнбөйт, өзүнчө бир кенч, тарых эле. Бирок акыркы 28 жылда жумушсуз отуруп калып, Казакстанга иш издеп барганы мени аябай кейитет, намыстандырат. Мына азыр айтып жатышат канчалаган китеби жазылбай, тасмалары тартылбай калды дешип, бирок учурунда баалашкан эмес. Биз бири-бирибизди жөлөп, таяганды эмес, көзү өтүп кетсе гана калп эле кайрат айтканды билебиз. Болот агамдын камерасын тартып албасак, ал дагы далай кинолорду тартып дүйнөнү дүңгүрөтөт эле”,-дейт Мамбетова.