Кыргызпатент авторлор арасында улуттук сынак жарыялады. Бул туурасында Жазуучулар союзунан билдирди.

Сынак төмөнкү номинациялар боюнча өткөрүлөт:

1) проза;

2) поэзия;

3) илимий-популярдуу чыгарма;

4) иллюстрацияланган балдар көркөм адабияты;

5) альбомдор, каталогдор;

6) социалдык-гуманитардык багыттагы брошюралар, плакаттар, буклеттер.

Иштер 2020-жылдын 15-июнунан 30-ноябрына чейин кабыл алынат. Сынакка курагы 30 жаштан жогорку авторлор катыша алат. Жиберилген чыгармалар мурда эч жерде жарыяланбаган болушу керек!

Сынактын жеңүүчүлөрүнө басма продукциясы түрүндөгү сыйлыктар тапшырылат.

Чыгарманын көлөмү А4 форматтагы Microsoft Word документи тибинде, Times New Roman арибинде, 14-өлчөмдө терилип (саптардын аралыгы – 1,15), 150-600 беттен ашпоого тийиш.

Сынактын жобосу менен www.patent.kg, http://fund.patent.kg/ сайттарынан таанышып чыгууга болот.

Сынакка Жобонун №1тиркемесине ылайык өтүнмөнү толтуруп, 30-ноябрга чейин Катчылыктын fund@patent.kg электрондук почтасына же болбосо Кыргызпатенттин дарегине: 720021, Бишкек шаары, Москва көчөсү 62 жөнөтүү керек.

Байланыш телефондор: (0312) 68-04-71, (0778) 98-98-08,

(0700) 84-83-29, (0552) 84-83-29

Асыл жарым! Сабыр кылып тыңдагын,
Билесиңби жүрөгүмдө ким барын?
Ошол бирөө сенден жаман сыздатты,
Андан бетер сен деп канча сыздадым.

Асыл жарым! Туталанбай тыңдагын,
Азыр менин сенден кыйын кырдаалым.
Ал да мени сенден жаман ыйлатты,
Андан бетер сен деп канча ыйладым…

Азап коштоп алтын жаштык жылдарын,
Аз жылынып, көп көргөнмүн ызгаарын.
Эмикиси андан кыйын көрүнөт,
Эңгиредим, жалгыздадым, муздадым…

Асыл жарым! Аяйсыңбы, аягын…
Азап – азап азыр менин абалым.
Экөөбүздөн жетим калган күндөргө,
Ээр токумсуз, жайдак кетип барамын…

Эрк өзүңдө кечир мени, кечирбе,
Эмне өзгөрмөк эзил мейли, эзилбе.
Махабаттын ысык демин ким бермек,
Махабаттан эрте калган жетимге?!.

Бирок баары андай эмес тыңдагын…
Билесиңби көкүрөктө муң барын.
Ошол муңум силер эмес, мен эмес.
Сыздап чыккан, ыйлап чыккан ырларым!

***

Сен экөөбүз эки жээктей
Өйүз-бүйүз жактагы
Болгон менен ортобузда
Көл толкундай баштады.
Ак чардактар менден сага
Сенден мага каттады.
Сага арнап бир ыр жаздым,
Өзүм окуп жүрүүгө.
Ошол ырдан жан дүйнөмө
Бир жылуулук кирүүдө.
Жүрөгүмө катып алып
Ошол аруу дүйнөнү,
Сезимимде бир жаш кайың бүрдөдү.
Сен жакшы түш көрдүн бекен,
Мен ыр жазган түндөрү.
Көрүшпөсөк мейли дейли,
Андан оор бир жери-
Кайра келбес асыл кездин
Кайда калат издери?
Мен ыйласам сенден башка
Соорото алат ким мени?
Али жашсыңАруузатсың,
Студент кыз татына.
Экзаменден башка түйшүк
Түшө электир башыңа.
Менден болсо-
Турмуш катуу бороондоп,
Туш тарапка чачууда.
Тагдыр бурчук таштар менен атууда.
Сенин гана мээримиңдин кубаты
Жетет эле мунун баарын басууга.

***

Сен жанымда болгондо,
Айлангансыйм бүт дүйнөлүк борборго.
Сен жанымда жок кезде,
Бата берем оор санаа ойлорго.
Кандай болмок карааныңды жоктотпой.
Сен экөөбүз бир денеде болгондо .

Айрылышпай бирибизден бирибиз,
Тең ачылып , тең жумулуп көзүбүз .
Сүйлөгөндө бирдей чыгып сөзүбүз .
Бөксөргөндө бир бөксөрүп ,
Толгон кезде бирдей толуп көөнүбүз.
Бир ооз менен суу ичип ,
Бир мурундан дем алып ,
Экөөбүздө согуп турса бир жүрөк,
Бирдей үмүт , бирдей арман, бир тилек ,
Ошондо да сени эстеп , элесиңди сагынып ….
Азап чеге берет белем ким билет?

***

Сабырымды сар санаа кыйганда мен:
“Бизге чейин дүйнөдө ыр бар”- дегем.
Ыр барак пери сунган жүз аарчымдай,
Ызалансам соорондум ырлар менен.

Билбеймин кайда алпарат мезгил азоо,
Кимде жок келген жашоо, кеткен жашоо…!?
Акындар таңды тоскон күндөр – өмүр,
Акындар ыр окуган кечтер – жашоо!

Өмүрдүн тизмесине кирбей калган,
Өтүүдө бош күндөр да бирдей жалган.
Акындар күнөөсү жок ыйык жандар,
Арасында бармынбы билбейм, арман…

***

Мезгилдин агымында калдалактап,
Мен да, сен да, ал дагы карбаластап.
Агып бара жатабыз кайда, кайдаа…
Асыл, асыл күндөрдү чаңга таштап.

Көр тирлик эй, көргө көр жетеленип,
Көрө албастык, ач көздүк, текеберлик.
Көмкөрүлүп турса да үстүбүздө,
Көрбөй койдук, көрмөксөн кете бердик.

Жалганынан чындыгын айрый алгыс,
Оо, не деген өмүрсүң, кайрый алгыс?!
Ийинибиз тийишип турган менен,
Иңир соруп баратат жалгыз, жалгыз…

Пенде экенбиз кантели өлүп – талып,
Периштесин пейилдин көмүп салдык.
Басып жүргөн боюнча өлүп калдык,
Байкабайбыз ошого көнүп калдык…

Алганыбыз көп болду, беребизби?
Келген жээкке кетирдик кемебизди.
Күүгүм кирип келатат мен жалгызмын,
Күн чыкканда биз чогуу келебизби?..

Ар адамды ар жерде арал кылып,
Арабызды коюлайт караңгылык.
Табыша албай калганча үн каталы,
Таап алалы адамды адам кылып.

КРдин эмгек сиңирген артисти Марат Жанталиев бүгүн, 9-июнда мезгилсиз дүйнө салды. Бул маалыматты анын кесиптештери тастыкташты.

Актердун буга чейин ооруп жүрүп, бүгүн ооруканада көз жумгандыгы айтылууда.  Ал 59 жашта болчу.

Акын Афина Бакированын калемине таандык ырлар.

Ыйманыма камчы чаппай сырдашып,
Мен коштошом сени менен дулдулум.
Аялдарга – сүйүүдөн бак айтпаган,
Чөмүлүүдө, көмүлүүдө бүт кылым.

Кое бергим келет сени дүйнөмөн,
Магдыраткан бейпилчилик мага бу.
Ант берем мен! Дүйнөдө бүт аялзат,
Баш оорулуу, жүрөктөрү жаралуу.

Коштошордо ырдайын бир ыргалып,
Мага укмуш жаккан сенин дүйнөңдү.
Үйрөнө албай койгонумду эч менин,
Жашыруун да, аяр дагы сүйгөндү.

Мен, туйгунум, бир божурап алайын,
Сезимимди сен биле элек кездечи?..
Учуп-күйүп болгон элем бактылуу,
Бактылуулук – Теңир менен кездешүү.

Уруксат эт, бир төгүлүп алайын?
Ажайып кооз аалам дедим өзүңдү.
Ошол чакта сүйүнгөндөн ыйласам,
Балкый түшүп өптү Кудай көзүмдү.

“Кош” дешкенде эс-учубуз жыйылбай,
Көккө атылган сен экөөбүз кош кыраан.
Айрылышуу сестендирчү өлүмдөй,
Коркунучтуу сүйүүм, ыйым кошкула!

***

Мени менен сен бактылуу боло гой,
Шуулдап турсун тирүүлүктүн аралы.
Капам өчүп, күчөйт кайра оболой,
Айнектейим, адаммын мен жаралуу.

Кантип айтып, качан сүйлөп берейин?
Канааттануу – бактысы экен тирүүнүн.
Мен мээримге канбай калгам, себеби.
Чырактайым, ошол менин түйүнүм.

Жанда жүрүп жарым болдуң күтүүсүз,
Барбы бакыт, барбы сүйүү чын эле?
Деңиз өңдүү жаркын болду ушул кыш,
Акактайым, өрттөй кырчын ким эле?..

Мен бактысыз болбой жаштык барынан,
Алаксыдым кербез мүнөз көркүмө.
Ажыратпай мени ыйык тагыман,
Асыл жандай өмүр сүрүп өткүн ээ?

2005-жыл. Февраль

***

Чайканада дасторкондун четинде,
Кечирсекпи өмүрдү биз бир күндүк?
Ал тасмалда – ачуу кофе, кара нан,
Кылкылдаган кызыл деңиз күзгү күн.

Келет балким эки-үч саатка унуткуң,
Тагдырыңды, ажырагыс сөөгүңдөн.
Баса, бул күз – кечилкана, мен -кечил,
Буулугарсың мени таппай өзүмдөн.

Күлүп, күйүп, чын пейилден ак тиктеп,
Олтурарсың өзүң менен кармашып.
Биздин көздөр айтып турат айныбай,
Кечил менен кумарпоздун арбашын.

Баш тарткан соң, сендей азыткылардан,
Безгек тийген эс-мас дүйнө бейтааныш.
Мен бир сүрөт музейине тагылган,
Болотнайда мисирейген ак каныш…

Күчтүүлөргө жаным жыргап тартылып,
Күйүттүүдөн качар элем жаа бою.
Жүрөгүңдүн канаганы а сенин,
Зоболоңду көкөлөттү жай бою…

Мен Кудайдын тилин алып жашайм деп,
Сен кайгыга баткан кездин бир күнү –
Дүйнөдө жок барктуу кылып жарыңды,
Көзүңө жаш алдырар бул күзгү күн.

2019-жыл

***

Шуулдап-күүлдөп жаадың бүгүн таң азан,
Жамгыр менин окудуңбу жаназам?
Өз өлүмү менен көптөр сакайды,
Өлүмгө да үмүт артып карасаң…

Жаадың жамгыр шыбырап да шуудурап,
Тамчың мага өз сөөгүмдү жуудурат.
Көздөрүм мөл, а көз жашым сел болду,
Бейиттерди жаан аралаш ургулап.

Келдиң көктөм мага өзүмдү жоктотуп,
Абалкыма койчу мени окшотуп?
Өзүмдү бер! Андан бийик сурабайм.
Өлүм! Өзүм менен калган коштошуп…

Бир жымылдап, кайра бирде дуулдап,
Сенде улуулук, менде болсо сыгылуу.
Өгөй эмес, өз деп билсин жер мени,
Өзүмкү бол, учуум дагы жыгылуум.

Кечир мени, о, жан дүйнөм, көөнөргөн.
Кечир, мага ырайымың өчүрбө.
Бүгүн, бүгүн өз боло көр ыйыкка ,
Катарына кошо электе эсилдер.

” Жанын кыйып биздей канкор болгон жок!”
Дешсин мени эсилдерге-эсилдер…
О, өлүмдөн издеп кеткен башпаанек,
Канкорлорум! Тагдырына өкүмдөр!

Шуулдап-күүлдөп жаадың бүгүн таң азан,
Жамгыр менин окудуңбу жаназам?
Өз өлүмү менен көптөр сакайды ,
Өлүмдөн да үмүт кылып карасаң…

2014. Март

***

Бугу кеткен ушул дүйнөнүн,
Ошол эрте түшкөн кар менен.
Каптап турса күүгүм бар сының,
Ырың ырдап, күлүп жанда элең.

Ырдап берчи, ырда дегенмин,
Сенин ырың менин муң багым.
Шатырашып кайгы билчү эмес,
Ырың менен багым муңдадым.

Күндөр карып тайышсын алдан,
Мен бакытка сенсиз баралбайм.
Сен суктанган ошол ааламда,
Күтүү жашайт… күтүү… араң жан.

Жалгыз жолдо жалгыз кеч өтсүн,
Көзүн салбай өчөт, көчөт күн.
Жок! Көрө албайм сенден бөлөктү,
Мейли бакыт мени кеч өпсүн.

1999-жыл

“Укпадыңбы?!”

Аллоо… Мырзайым, сенсиңби? өзүңсүңбү?

Бүгүн сага бир жигит төгүлсүнбү…

Мен өзгөрдүм, баары үчүн кечирип кой,

Дарегиңде кайра Б….. көрүнсүнбү?..

-Деди дагы сөздөрүн улай берди,

Угуп жаттым, кечирим сурай берди.

Нелерди тиленчү элек деген сайын,

Негедир жашым уюп кулай берди.

Өкүндүм өзүңсүз айларыма,

Өзүмдү тапшырайын кайра мына.

Эреркип кыялданып олтурамын,

Эмне белек кылсам деп майрамыңа.

Кечирим бер экинчи ката кылбайм,

Кейитпейм, ашыкча маза кылбайм.

Жибип койчу суранам акын кызым,

Жигиттик сөзүм эми капа кылбайм.

Аллоо… Мырзайым, сүйлөйсүңбү?..

Же бүттүбү, баардыгы… сүйбөйсүңбү?

Сезимдери жаралуу бир жигитмин,

Сенсиз жашаш кандай оор билбейсиңби?

Эх… Үмүт үзбөй жашаган күдөрүңдөн,

Үйрөндүңбү көп сабак күмөнүңдөн.

Кайра мени тызылдап издеттирген…

Кайран сенин кабарсыз жүрөгүңдөн!..

Буга чейин, кайда элең?.. Уктадыңбы?

Таарынтып эч мөөрөй утпадыңбы?

“Мээримиң сагындым”-деп чалыптырсың,

Мен бирөөгө жубай болгом укпадыңбы?!

***

“Түшүндүм апа”

Жолумдун баары түз эмес экен,

Жомоктун баары түш эмес экен.

Акыры аңдап түшүндүм апа…

Адамдын баары сиз эмес экен.

Көзүнөн нуру тамганды көрдүм,

Көкүрөк толо арманды көрдүм.

Кылбасам дагы эч кимге зыян,

Кылыгы жаман жандарды көрдүм.

Чагылган, оттор өчкөнүн билем,

Чалышат алар өздөрүн билем.

Баягы сенин суу куйган гүлүң,

Бараткан сайын өскөнүн билем.

Жартымды жаман тордоду апа,

Жакшылар жамап оңдоду апа.

Жабыгып дүйнөм чачылаар кезде,

Жараткан өзү колдоду апа…

Күбүлгөн шактай күз болдум эчен,

Күйүткө калып жүз тоңдум эчен.

Энтигип далай арыштап барам,

Элиңе жакын кыз болгун десең.

Жолумдун баары түз эмес экен,

Жомоктун баары түш эмес экен.

Акыры аңдап түшүндүм апам…

Адамдын баары сиз эмес экен.

****

“Сырдаш көлүм”

Ыссык-Көл чынында терең белең?

Ыр болуп мен сага келем дегем.

Санаада мен сыңары жандар канча?

Сырларын сага айтып берем деген?

Жоголгон сүйүүм жүрөт агымыңда,

Жоктодум, издедим жаңы ырымда.

Жоолугун салаар кезде “Апакеси”,

Жолдордун бөлүндүк жарымында.

Айла барбы арзуунун чөкпөшүнө,

Арга барбы мен айтпай өтпөшүмө.

Алтын-Көлүм өзүңө чоң аманат,

Ал жигит арманын төкпөсүн ээ?..

Тамчысын сүйүүнүн курутпаймын,

Таңдайга түшкөн сынып куруттаймын,

Тагдырым бөлөккө жазылса  да,

Таптакыр мен аны унутпаймын.

Эх Көлүм энчиңде кала албадым,

Эңседим, эзилдим жана албадым.

Тилинген жүрөктү титиретет…

Тизгинсиз мупмуздак шамалдарың.

Курдаш болуп калайынчы жээгиңде,

Кубат берчи кулап жаткан кебиме.

Куураганча махабатка Көлүм аай,

Кумуң менен сиңип кетсем эмине.

Ыссык-Көл толкусаң төгүлбөгүн,

Ыйыгым мен бүгүн төрүңдөмүн.

Ышкымды сезимден козгоп жаша,

Ырымдан эч качан бөлүнбөгүн!!!

***

Жатам үйдө, жалгыз бөлмө, бир айнек,

Жаштыгымды агызып сүтүм менен.

Качанкы бир мезгилдин урматына,

Кайра алдым каламды күтүлбөгөн.

Күтүлбөгөн, кеп уктум күтүлбөгөн,

Күдөрүм ай не менин үзүлбөгөн.

Билбейм неге жүрөгүм тызылдады,

Биздин сезим калгансып үтүр менен.

Жодур көзүм, нагыз мырза, кара кашым,

Жонго артып турмуштун арабасын,

Бакыт болуп жамгыр жаап үлпөтүңдө.

Салтанаттуу жай басып баратасың.

Барагыма батпаган, түгөнбөсүм,

Бара жаткан багытың түнөрбөсүн.

Тоо башында аткан таң эч нерсе эмес,

Турмушуңдун таңы аткан күнү өлбөсүн.

Карегимден карааны эскирбесим,

Кандай жакшы көрөрүм эч билбесим.

Үйүңөргө баткан күн эч нерсе эмес,

Сүйүүңөргө бөкөм ай кеч кирбесин!

***

Мен өмүрдө сендик болдум каралдым,

Адам сүйдүм, ырды сүйдүм тазардым.

Буга чейин жазгам эчен ашык ыр,

Мындан кийин дагы далай жазармын.

Ошондо да, азыр дагы, эртен да,

Оозго батпай ойноп турат жалын тил.

Окуганда сен кызыгып бир сап ыр,

От кармаган мен жаныңда барым бил…

Билгин дагы, билбегендей бекем бол,

Бирөөлөрдүн бактысы эмес… сеники.

Жактырганың жалгыз эле мен болуп,

Жазыла элек ырлар болсун меники!

Күн туттугуп, күлкүм жерге кулаба…

Күндөрүмдүн эң жакшысын сүйөмүн!

Сен кубаттап жүргөн үчүн, мен эркин,

Ырларымды, ырдай жазып  жүрөмүн!!!

***