Түмѳнбай Колдошевдин “Сүйүү биздин байлыгыбыз” деп аталган ырын кыңылдап ырдап жүргѳнүмѳ эки айдай болду. Абдан жакшы ыр экен. Бул ыр мага экѳѳбүз тууралуу баяндалып жаткандай таасир калтырды. Жакшысы, экѳѳбүз биргебиз, бир чатырдын алдындабыз. Баарын башынан эстѳѳ мага ырахат болду. Биздин ѳткѳн чак бекер кетпептир. Ар бир ирмем кѳз алдыма тасмадай тартылат.  
 ▶️Биз эч нерсебиз жок күнү табыштык. Ооба, чын эле эч нерсебиз жок болчу. Керек болсо элдикиндей арка-бел болуп акыбалыбызды сурап турар ата-эне, бир туугандарыбыз да жок абалда тааныштык. Достук мамилебиз жылуу уланды. Сыягы, экѳѳбүз ошол кезде эле бири-бирибизге энчиленчү адамдар экенибизди сезсек керек. Мен сенин сабактарыңа жардам кылам, сен мени иштен кечигип келген күндѳрүмдѳ жатакананын оозун тоскон ачуулуу эжелерге уруштурбай, абалды жайгарып алып кирип кетесиң. Ушинтип айылдарыбыздан ала келген балалык баёолук менен шаардан тапкан жаштыктын жалындуу илебине оролгон, жасалмасыз жакшы күндѳрүбүз башталды.
Сени тумар тутуп жашоого кандайча киришип кеткенимди ѳзүм да анчейин аңдабай калдым. Менин эң кымбат адамыма айландың. Ар бир кадамымда сени ойлоп жашоого бат эле кѳнүп кеттим. Башкысы, жатаканадагы ээнсиреген жашоомдо сенин пайда болушуң мага зор табылга болду. Кубансам сени менен бѳлүшѳм, кайгырсам сага айтып жеңилдейм, чарчасам сени эстеп эс алам, корксом сага таянып кубаттанам, керек болсо колумдан келеринен күмѳн санаган иштерди жасоодо ѳзүмѳ эмес, сага болгон ишеним менен аны колго алам. Ал эле эмес, ачка болсом сени да курсагы ачты бекен деп ойлоп санааркап, жакшы тамак ичсем сенсиз кекиртегимден ѳтпѳй калчу болду. Сен мени мына ушундай кылып ѳзгѳрттүң. Айтор, бүтүндѳй жашоом болуп кеттиң. Бул үчүн эч качан кейиген эмесмин, азыр да сен деп жашаган ал күндѳр үчүн кымындай да капачылыгым жок. Мен баарына ыраазымын.▶️Ичимди тыз эттирген бир ой бар. Минтип сага эрте жашымда берилип, жашоомо ата мээримин кѳрбѳгѳнүм себеп болгон окшойт. Атасынан эрте ажырап атасыз ѳскѳн же атасы бар туруп деле атанын мээримин кѳрбѳй чоңойгон кыздар башкалардан мээрим издеп калат деп жазылыптыр. Ушул чын болсо, анда мен сени сүйбѳй эле сенин мээримиңе тартылган турбаймынбы. Сен чын эле мээримге абдан байсың. Эркек адамды мээримдүү деп айтуу бир аз башкачараак угулат экен. Бирок бул сѳз сага абдан жарашат.
▶️А мен сага эмне бере алдым? Сен менин эмнеме ашык болдуң? Сен дагы мээрим издедиңби? Менимче, мендеги аруу сулуулукту, шайыр жаштыкты, элжиреткен эркеликти, кайгыңды кубалаган тамашакѳйлүктү басып ѳтүп, жүрѳк түпкүрүнѳн сени арбаган нерсе да ушул мээрим болду окшойт. Ата-энеден бир заматта ажырап калган бала күнүңдү ойлосом азыр да кѳзүмѳ жаш толот. Сен мээримге менден да ачка, менден да зар болгон чыгарсың. Балалыкты баладай ѳткѳрбѳй башкача ойлонуп чоңойгонуңду айтып берген ар бир сѳзүңдѳн байкап турам. Турмушту эрте ойлонуп, эрте тааныганың экѳѳбүздүн табылгабыз болду акыры. Ошол үчүн сен башкалардай шоктонуп же сугалактанып менин дүйнѳмѳ суук кол салбастан баарына аяр мамиле кылып, мени аялуу карадың. Мына, дал ушул аялган мамиле бизди бириктирип кетиптир.
Башкалар муну кайдан билишсин. Сага ким эмне дегенин да билбейм, бирок мага ачыктан-ачык эле ар түрдүү ойлорун айткандар болду. Бир күнү бѳлмѳдѳгү сулуу эже: «Сен эмне үчүн ал бала менен кѳп сүйлѳшүп калдың. Анын кебетеси анча деле эмес го. Сен болсо татынакайсың»,- деди мага кам кѳргѳн үн менен, «Сен азыр 1-курсту да бүтѳ элексиң. Ѳзүң дагы кичине шаардык болуп жүрүүнү үйрѳнѳ берсең, мындан сонун жигиттер табылат»,- дебеспи. Унчукпай угуп койдум. Ичимден «мындан сонун жигит жок» дедим. Жаңылбаптырмын, мен чын эле сенден сонунду кѳргѳн жокмун. Биз бүтүрүүчү курс болгон жылы кѳп кыздар шашыла турмушка чыгып кетишти. Группалаш кыздардын турмуш куруу тууралуу сѳзү бүтпѳй калды. Адаттагыдай дагы бир маекте байдын кызы Зарина мага: «Сен болсо тиги жатаканада жашаган жигитиңе тиесиң да, ээ?»- деп сурады да, топ жара каткырып алды. Анын шылдың күлкүсү түбѳлүк эсимде калды. Ал эми теңсинбеген суроосу менин сезимимди дагы бир кадамга бийиктеткен эле. «Ооба, буюрса, ошого тием» дегем мен да үнүмдү бекем чыгарып. Кээде адамдардын эң туура деп тапкан акылдуу ойлору кимдир-бирѳѳнүн кѳңүлүн сындырып, маанайын бузуп кетет тура. Айланамдагы адамдардан мындай «акылдуу кептерди» бир топ уктум. Бирок бирѳѳ да менин сага деген сезимимди мокото алган жок. Тескерисинче, андай кептерди уккан сайын экѳѳбүздүн мамилени талдап, кайсыны туура, кайсыны туура эмес жасап жатканыбызга ой калчап, элге уят болбой жакшы бурулушка жетсек экен деп тиленип, сезимимди туруктуулукта курчутуп бараттым. Демек, бүгүн аларга рахмат айтышым керек.
Мен сага, биздин мамилеге ушинтип ойлонуп, арасында кыжалаттык менен күмѳн саноолорду күч менен тыйып кам кѳрдүм. Акыры биз үчүн бакыт жанарына ишенгим келип гана ишенсем, сен кымындай да күмѳн санабай, шек кылбай туруп ишенип, ойлонбой туруп анын бекем жана жемиштүү болушу үчүн кадам таштачусуң. Бул сенин сезимиңдин күчү беле же акылдуу эркектин баары эле ушундай кылат беле, мен азыр да ажырата албайм. Бир билгеним – сен сүйүүң үчүн баарына даярсың, баарын кыласың, анын эртеңине терең ишенип кам кѳрүп келесиң. Мен сени ушунуң үчүн сүйѳм.
▶️Бактыбызга баш кошуу жазылыптыр. Бул үчүн ар убак Кудайга ыраазымын. Той болду, тойдун эртеси да болду. Экѳѳбүз эки баштык менен алдын ала камдап койгон батирибизге келдик. Батир ичинде кичинекей муздаткычтан башка эч нерсе жок эле. Жаңы ордубуздагы жаңы жашообуздун башталышы азыр да кѳз алдымда. Жайдак үйдү карап кожоюн катары кыжалаттана түштүң окшойт:
– Мм, кандай кылсак? Нан алып келейин, ээ? Чай ичели,- дедиң.
– Ийи, тандыр ырас жаныбызда экен.
– Ооба. Сен ойлонбо, ээ, баары болот. Бул үйдү толтурабыз. Баары болот,- кайталап айтып мени ынандырганга шашып кеттиң. Анан нан алып келүүгѳ чыктың. Азыр ойлой берем, биздин маек башка эмес, нан тууралуу башталганы кандай жакшы болгон, ээ? Ошол үчүн жашообуз бат эле берекелүү уланып кеткендей сезилет мага. Анан экѳѳбүз ысык нан менен карандай чай ичтик. Эртеси таттууну жакшы кѳргѳн жаным шекер алып келдим, сен нанга сүртүп жегенге деп май ала келиптирсиң. Наристелүү болгон соң карандай эмес, сүт чай ичүүгѳ ѳттүк. Дасторконубуз мына ушинтип байып келатты.
«Нике ысык болот», «Чыныгы сүйүү никеден кийин башталат» дегеп кептер ырас экен. Турмуш курган соң мен бир чоң нерсени байкадым. Кыз-жигит кезибизде бизде бир сынашуу маал-маалы менен пайда боло калып турчу. Бири-бирибиздин сезимдерибиздин деңгээлин кандайдыр бир белгисиз чен ѳлчѳм менен ченегибиз келе берчү. «Минтсем кантер экен, мындай десем кандай деп жооп берер экен?..» жана башка. Ал эми никеден кийинки жашоодо ал сынашуу сезими дароо баалоо деген нерсеге ѳтүп кетти. Жумуштан кечиксең тынчым кетет. Чарчаган чыгар деп санааркайм. Канча тапса да мейличи, деги кырсыктан тыш болуп, кѳңүлү эч нерседен оорубай келсе экен дейм. А мурда «күйѳѳ деген жакшы акча табышы керек да, тапсын» деп сындачумун. Айтор, бир бүтүнгѳ айланган үй-бүлѳлүк жашоо биздин бактыбызды байытып, сезимдерибиздин бийигин дагы бийиктетти, тереңдетти, кеңейтти.
▶️Ооба, биздин жашоо баштаганыбызга саналуу гана жылдар болду. Биз жана биздин сүйүүбүз алдыда дагы кѳп жылдарды басышы керек. Ылайым кѳп жылдарга жетсек экен. Аз дегенибиз менен ошол аздын ичинде бир топ сыноого учурадык. Батир издеп, ишсиз калган күндѳр эч нерсе эмес, маңдай терибиз, кызылдай мээнетибиз менен таап чогулткан акчабызды алдаттык, уурдаттык, мындан да жаманы, жүрѳк дабышын угуп, кыймылын сезип калган наристебизди жоготтук. Кѳзүбүздѳн жаш, жүрѳгүбүздѳн кан акты. Ошол оор күндѳрдѳ да биз сүйүүбүзгѳ доо кетирген жокпуз, анын күчүн, илебин, бийиктигин мурда кандай болсо ошондой сактадык. Аз жылдар бизге кѳп нерселерди, эң негизги нерселерди үйрѳттү. Мен сени, сен мени кайсы жерден колдоп, кайсы жерден тилдеш керектигин, кайсы маалда кулач жайып, кайсы маалда тизгин тартып иш кылуу зарыл экенин, сабырды кантип бекемдеп, кайгыны кантип жекелеп кууш керектигин үйрѳндүк.
▶️Биз дагы деле баягы батирде жашайбыз. Батир андагыдай жайдак анан муздак эмес. Бир кезде ѳзүң айткандай биз чын эле анын ичин толтурдук. Эмерекке эмес, сезимдерге, дүнүйѳгѳ эмес, күлкүлѳргѳ толтурдук. Биз абдан байбыз. Жайган дасторконум байлардыкына окшошпосо дагы жаркылдаган кабагым байдын суз аялынын кабагынан артык. Сен мени жер кыдыртпасаң дагы кѳңүлүмдү бир да жолу сындырган жоксуң, мага мына ушул артык. Сен мага эшиктен жүз роза кѳтѳрүп келген жоксуң, бирок үй-бүлѳңѳ болгон чексиз сүйүүң менен үзүлѳ түшүп кам кѳрүп, ар күнү мага нан, кыздарыңа сүт алып келесиң. Мунун баары сүйүү, биз ушундай сүйүүгѳ байбыз. Сүйүү биздин байлыгыбыз.
Кудай бизге ушундай сүйүү бергенине ыраазымын, ылайым бул байлыгыбызды бар кылсын, бек кылсын.

      Гүлайым Калыбекова

17-сентябрда Алыкул Осмонов атындагы Кыргыз улуттук китепканасында манасчыларды эскерүү кечеси өтөт. Бул тууралуу Маданият, маалымат жана туризм министрлигинин басма сөз кызматы билдирди.

Маалыматка ылайык, аталган эскерүү Балык Кумар уулунун 220, Жаңыбай Кожек уулунун 150, Молдобасан Мусулманкуловдун 135, Саякбай Каралаевдин 125, Уркаш Мамбеталиевдин 85 жылдыгына арналат.

Уюштуруучулар: Маданият, маалымат жана туризм министрлиги, «Манас Эл» кыймылы жана «Көйкашка» коомдук фонду.

Ошто 17-19-сентябрь күндөрү «Ош — Түрк дүйнөсүнүн маданий борбору» эл аралык программасынын алкагында түрк тасмаларынын жумалыгы өткөрүлөт. Бул тууралуу шаардык мэриянын маалымат кызматы билдирди.

Анда түрк режиссерлору тарткан «Биздин чемпион», «Карышкыр» тасмалары жана жаш балдар үчүн «Рафадан Тайфа» аталышындагы анимациялык фильм акысыз көрсөтүлөт.

Жумалыктын ачылышы 17-сентябрь күнү «Семетей» кинотеатрында саат 17:00дө башталат. Тасмалар түрк тилинде тартууланып, кыргыз тилине субтитр аркылуу которулуп берилет.

“Балкыма” 
Сезимим чоочуй баштады,
Сен кетчү тарап башкабы.
Күбүлүп түшүп жалбырак,
Күтпөйбү жазды баштагы.

Эх мезгил токто шашпачы,
Эргүүмдү күбүп какпачы.
Тан болуп келген сүйүүмдү,
Талкалап салбай сактачы.

Тагдырда бар да айрыма,
Таалайсыз кылып кайрыба.
Жок кылгым келбейт эч качан,
Жомоктон мени айрыба.

Дабышын укпай жүрөктүн,
Далайдан бери жүдөпмүн.
Кыйноого салып жанымды,
Кыйкырык салып сүрөпмүн.

Көргөндө көзүм ачылды,
Көксөгөн демим басылды.
Жоодурап турган жамалың,
Жомокко кайра чакырды.

Жан дүйнөм балкып кубанды,
Жакшы сөз балким угамбы.
Жолунуз башка деп айтып,
Жүрөктү кылба уранды.

Айласын таппай жанымдын,
Алыска кетсең сагындым.
Ызгаарын көрүп кусанын,
Ысыгын сездим жалындын.

Назары түшсүн жакшынын,
Нурдансын жаркып жаштыгың.
Тапшырдым көрүп койгун деп,
Таңына сени Аксынын.

Сен бирок ичтен чыйрал да,
Сүйүүндү мага ыйгарба.
Сооротуп жашат жон гана,
Сен мендей болуп кыйналба.

Чок түшкөн өңдүү көсөлөм,
Чоочуба баарын көтөрөм.
Батына албайм эч качан,
Бар болгон үчүн көшөгөм.

Сен болсо эркин уларсың,
Зоокадан сайрап турарсың.
Башкалар такыр түшүнбөс,
Боздогон үндү угарсың.

Андайлар көптүр айлында,
А бирок үндү айрымда.
Обдулса дагы жүрөгүн,
Ошондо дагы кайрылба!

Кандай жан болдум мен деги,
Келбе деш оңой нерсеби,
Кысылтып сени өзүмдөй,
Кыйнагым келбейт мен сени.

Сага эчак бакыт кезиккен,
Сен деген жанды эшиткем.
Сени эмес эми ар качан,
Сүйүүмдү жектейм кечиккен!

************************************

Барбы намыс, барбы сенде мырзалык,

Болсо болмок өрттөй өкүм кылчалык.

Бай теректей зыңгырабай эмнеге,

Балыр сымал былжырадык мынчалык!

Жоокер элдин тукумубуз дейбиз биз,

Жок андай эмес, жолбун, ууру дейдибиз!

Жүрөгүнүн сокконуна сүйүнгөн,

Жолборс эмес, мышык болду кейпибиз!

Болгон болсо жигит кейпиң жанагы,

Бүлүнүп бүт, бүткөн болсо абалы.

Бабам Манас деп айтууга акың жок,

Баатырлардын балакетин алалы!

Арт жагынан айгайлатып куудуруп,

Ала качкан эрдик эмес уурулук!

Жыла басып, жашырынып жашабай,

Жигит болсоң катардан чык суурулуп!

Адам көөнүн таба албаган айбандык!

Ала качкан салт эмес бул, салбарлык!

Кыз көңүлүн ала албаган шалтурук.

Кайда? Кана? Кыраакылык, кайбарлык!

Эсиң барда эбиңди таап туруп кал,

Эй жигиттер! Эрдемсинбей угуп кал!

Эгер дагы ала качам десеңер,

Эсен болбой, эркек болбой куруп кал!

Эй жигиттер! Эссиз, зөөкүр болбойлу,

Аң сезимди, акыл, ойду оңдойлу!

Келечектүү болсун десең өлкөнү,

Элечектүү энелерди ойлойлу!

Кайрат күчүң, кабыландай алың бар,

Карегиңде күйүп турган жалын бар.

Эч болбосо ойлоп көрчү сенин да,

Энең, эжең, карындашың, жарың бар!

Каалайсыңбы ошолордун көз жашын,

Каалайсыңбы бузулганын көч башын.

Кайдыгерлик ээлеп алса кимди эгер,

Каран күнгө салсын анда өз башын!

Сүйгөндү үйрөн, сүйүлгүлө сулуудай.

Сезим деген асыл мончок шурудай.

Үзүлгөнүн, чачылганын каалабайт,

Үстүбүздөн карап турган бу Кудай.

Адам болчу акылыңдан курубай,

Алынбайлы куру намыска курулай,

Ала качуу жапайылык айынан,

Арабыздан кош айтышты Бурулай!

Кечир бизди, кечире көр, кечиргин,

Кырчын өмүр! Күлгүн курак Бурулай!

*************************************

“Чакырык”

Амансыңбы, Ала тоолук тулпарлар?

Ата журттан алыс учкан шумкарлар.

Көөдөнүңдө көлкүлдөгөн сагыныч,

Көзүңөрдө кусалык бар? муң-зар бар.

Сурайсыңар мекен жайын келгинден,

Силер үчүн тоо жыттанып келдим мен.

Каалаганча кыркып, кесип калгыла,

Керек болсо кыргыз деген белгимден.

Жыттагыла, моокумуңар канганча,

Тиктегиле, карегиңер талганча.

Сурагыла, айыл, талаа, калааны,

Сүйлөшкүлө жүрөгүңөр жанганча.

Жолдор жатат жолоочуну алып барган,

Тоолор турат тоолуктарга калыптанган.

Суулар агат мезгил менен жарышып,

Тууңар турат мурас болуп сакталган.

Айылыңар калган ошол боюнча,

Апаң жүрөт күтүп жолдун боюнда.

Атаң болсо жер сугарып, арык чаап,

Айры, күрөк, кетмени бар колунда.

Жерлер калган жетимсиреп айдалбай,

Жылкың жүрөт жылгаларда байланбай.

Алма, өрүгүң жатат жерде чачылып,

Малың турат маалы менен жайланбай.

Бүгүн, эртең какшап күндө айтканча,

Бүркүт кайра мекенине кайтканча.

Жору айланып сагызгандар шакылдап,

Журтуңарды жутпаса экен капканча.

Өзгө келип өртүн жагып жатканда,

Өнөктөш жок өртүнө суу чачканга.

Өбөктөгөн кейипке кетип бараткан,

Өлкөң бүгүн өтө муктаж жаштарга.

Уулдар кетти өз жеринде атылып,

Улам кайра жерлер жатат сатылып.

Урпактардын келечегин жоготуп,

Ушул бойдон кетебизби чачылып?

Урматтуу Кыргыз калкым! Жагымдуу кабар  комузда кол ойнотуп, кыргыз ырын жана салттуу музыкасын даңазалаган Гүлнур Асанова
Бельгия жана Германияда чыгармачылык кечесин өткөргөнү турат! Ошондой эле бул кечени Кыргызстандын эн мыкты суротчусу @art_ishenbekov дун сүрөт көргөзмөсү коштойт.

Алып баруучусу: Нурзат Токтосунова

Европадагы санаалаштар, көрүшкөнчө!
Маалымат: Брюссель +32 494 54 54 09
Берлин +49 30 364 11 860

Гулнур Асанова – Шашпа / Жаны клип 2019

Эл катары жакшы тилек максат менен чет жерге кеткен мекендештерибиздин арасында Айзада Жээнбекова дагы бар.  Ал ” Чет өлкөдөгү мекендеш” рубрикабыздын  бүгүнкү коногу  болду. Түркияга алгач баргандагы башынан өткөргөн күндөрү, кандай жумуштар менен алек болгону туурасында аябай кенен ой бөлүшүп айтып берди. Майда кыйынчылыктардын аркасында тоодой ийгиликтер бар экендигине маектин соңунда сөзсүз ишенесиз.

Саламатсызбы Айзада айым? Канча убакыттан бери чет жактасыз ? Алгач барганда кыйынчылыктар болбой койбосо керек ? 

   Баарыбызга эле маалым болгондой өлкөбүздө жумуш орундары жок, айлык аз. Ошол себептен 2010-жылы мен дагы чет өлкөгө кетүүгө бел байлап, Түркиянын Анкара шаарына келгем. Алгач барганда 6,7 ай тил билбей аябай эле кыйналдым. Мен ишенип келген кыргыз эже иш таап берчү бир фирмага киргизип койду. Ал жерде жумуш жок үч, төрт күн күтүп калдым. Бир күнү бир үй-бүлөнүн баласын кароо үчүн ишке кирдим. Бир жарым ай иштеген соң, айлыгымды бербей, же кийим-кечемди бербей чемоданымды кошо алып качып кетишти. Аларды таппай калдым, тилин билбесем, же шаарды жөндү билбесем анан кайдан издемек элем. ” Багы жокко, дагы жок ” деп отуруп калдым. Мен алып келген эжеге жок дегенде кийимдеримди таап бериңиз,тил билесиз го же фирма менен сүйлөшүңүзчү дедим. Өздөрүнчө эле ич-ара Түркчө сүйлөшүп эле, эч нерсе айтышпайт. Акыр аягы табылган жок, ошентип жүрүп карыз да болуп кеттим. Иш таап берген фирма паспортумду алып койгон 400 доллар алып келип алып кетесиң деп, ишенген эжеме жалдырап биринчи айлыгымды ага бере турган болуп башка жерге ишке кирдим. Адал тамактын уяты жок эмеспи, чаң сүртүп, пол жууп иштедим. Кеминде 4 айлыгым эле карыздарыма кетти. Ал күндөрдүн бирин да ата-энеме айткан жокмун. Апам менен телефондо сүйлөшкөндө баары жакшы деп, өчүрүп алып аябай өңгүрөп ыйлачумун. Себеби, кой кызым аз айлык болсо деле өзүнө жеткирип иштей бер десе болбой көгөрүп кеткенмин. Өзүм чет жакты көргүм келип, турмуштук тажрыйба да топтогум келген. Бир үйдүн эрке кызы болуп жүрүп, чыныгы жашоону ушул жактан көрдүм. Ошентсе да жаман жолго азгырылбай, кыйналсам да тырышып жүрүп иштеп ал күндөрдү жеңип кеттим.

Кыргызстандын кайсы жеринен болосуз? Түркияда учурда  эмне жумуш менен алектенесиз?

Мен өзүм кереметтүү Ысык-Көлдүн Тоң районунан боломун. Жылына эки жолу барып келип турамын. Учурда Анкара шаарында жашаймын, буйрук насип экен ушул жакка турмушка чыкканмын. Өзүмдүн жеке фирмам бар, ачканыма 3 жылга жакындап калды. Жумуш таап берүү багытында иш жүргүзөт. Менин бул фирмамды ачуума өзүм келгенде көргөн күндөр себеп болду. Иштетип алып акчамды бербей, же паспортумду бербей койгон ишканалар болгон. Анан калса кыргыздар иштегени көп келет. Иш издегендер көбөйгөн сайын фирмалар да адамдарды тандап баштайт, өздөрүнүн талаптарына жооп бергендерин алып, калганын сыртка чыгарып койгондор бар. Ошентип келген көп эле мекендештериме иш таап бердим. Кийин эмнеге кыргыз кыргыздарга иш таап бере албасын деп, закондуу түрдө фирма ачууга аракет кылып ачтым. Түрк фирмалар аябагандай көп, Анкарада кыргыздардан азыр менин эле фирмам бар. Кыргыздардын колунан эмне келмек эле дегендей кылып кетип, түрк фирмаларга алданып калгандар да жок эмес. Азыр фирмам Кыргызстанда да иш алып барат. Тил билбей келген адамга чынында кыйын, ошол себептүү биз алгач окутуп, закондуу түрдө ишке киргизип иштешебиз. Биздин фирма менен келип бутуна туруп, ыраазычылыктарын билдиргендер кудайга шүгүр көп.

Анкарада кыргыздар көпбү? Ал жактын бизге окшоштук жактары барбы?

    Түркия Орусиядан кийинки эле орунда турса керек кыргыздардын көптүгү жагынан. Иштейм деп келип максатына жетип, үй-жай күткөн кыргыздар көп. Билим алып жүргөндөрдүн да саны арбын. Ал эми эки элдин окшоштук жактары көп деле эмес бирок бар, кээ бир эски салттары окшошуп кетет. Биз ал салт-санааларыбызды азыр деле колдонобуз, ал эми түрктөрдүн көп нерсеси Европалашып кеткен. Анан айрым сөздөрү бизде кандай айтылса, буларда да ошондой колдонулат. Ал эми маданияты жагынан таптакыр башка. Дагы бир окшоштугу биз сыяктуу мусулман болгону.

Тил үйрөнүүдө кандай ыкмаларды колдондуңуз? Канча убакыт сарптадыңыз?

  Түрк тили негизи биздин тилге аябай  жакын. Эгер аракет кылып үйрөнсө бат эле, бир айдын ичинде анча-мынча сүйлөп калса болот. Тил үйрөнүүдө эң негизгиси эле практика. Тартынбастан көп сүйлөшүү керек. Мен келген кыргыздардын көбүнө айтам, уялбай сүйлөшүп, сурай бергиле деп. Түрктөр таптакыр эринбеген калк келет, билбегениңди сурасаң күлбөйт. ” Билбегенди сураган уят эмес, сурабаган уят” дейт эмеспи, андыктан тартынбай эле аракет кылуу керек. Эч ким эч нерсени билип төрөлбөгөн эмеспи. Баары эмгектин аркасында.

Чет жакка чыкканда алгач эмнени сагынып, куса болдуңуз?

Албетте, алгач эле ата-энемди, мекенимди, жакындарымды сагынып кыйналгам бир топ эле. Бир канча убакыттан кийин барып, кусалыгымды таркатып келгем. Бара бара көнүп деле калдым. Анын үстүнө азыр тез-тез барып турамын. Мурда Түркия десе мен Арабия сыяктуу эле динди катуу карманган өлкө элестетчүмүн. Жаңы келгенде аэропорттон түшүп, автовокзалга барганда ал жерде элдер караса аябай ыңгайсыз болгом. Булар эмне карашып атат адам көрбөгөндөй деп. Жылаңбаш жүргөн аялдарды жаман көрөт го, чачымдын учу көрүнүп калса керек деген ой кеткен. Көрсө бизди алар кытай, корей улутундагыларга окшоштуруп караша берет экен да. Анан көчөдө кайсы жумуш болбосун көбүнчөсү эркектердин иштеп жатканын көргөм. Аялдар чанда гана, мындан улам алгач жубайлары, кыздары үйдөн чыкпайт турбайбы деп ойлоп тартынгам. Бирок мен ойлогондой эмес экен, заманбап эле өлкө экен. Негизинен аялдарын иштеткендер өтө аз, көп аялдар үй иштери, бала-чака менен алектенет . Эми гана аялдар кошо иштешип калды.

Жогоруда түрк улутундагы жигитке турмушка чыккам дедиңиз, үй-бүлөңүз жөнүндө айтып берсеңиз? Башка улутка турмушка чыгам дегениңизге ата-энеңиз каршы болгон жокпу?

   Турмушка чыкканыма үч жылдын жүзү болду, бир кызыбыз бар. Жолдошум өзү куруучу инженер. Америкада окуп, иштеп жүргөн кезинде интернет аркылуу таанышканбыз. Мен ал учурда Түркияда эмгектенчүмүн. Сүйлөшүп жүрүп, келип эле үйлөнөлү деди. Ата-энеси менен тааныштырды, алар макул болду. Негизи бул жакта деле биздегидей башка улутка турмушка чыгып, же үйлөнүүгө каршы чыгат. Биз мусулман болгонубуз үчүн дагы эч кандай тоскоолдук болгон жок. Көлгө алып келип мен да жакындарым менен тааныштырдым, кеңештим. Сен бактылуу болсоң болду, каршылыгыбыз жок дешти. Кудайга шүгүр бири бирибизди түшүнүшүп, сыйлашып эле жашап келе жатабыз.

Чет жакка чыккысы келген жаштарга кандай кеңеш бересиз ?

   Негизи чет жакка чыккан деле жакшы, дүйнө таанымың өзгөрүп, ой-чабытың кеңейет, көзүн ачылат. Азыр мүмкүнчүлүктөр аябай көп, дүйнөнү төрт айланып келсе болот. Кайсы жакка баргысы келсе алгач таанып, билип барганы жакшы. Технология өнүккөн заманда интернеттен деле көп нерсени окуп билсе болот. Эң негизгиси тилди үйрөнүү зарыл. Тобокелчикке салып эле кетип калса анда сөзсүз кыйынчылыктар аябагандай көп болот. Андыктан баарынан кабардар болгон соң, анан барганы туура болот.

Чооң рахмат! 

Маектешкен: Гүлзада Абдырахманова

Жогорку Кеңештин депутаты Каныбек Иманалиев эл аралык адабий сыйлыкка ээ болду. Бул тууралуу анын жардамчысы Нурдин Жолдошбеков билдирди.

Белгилей кетсек, Москва шаарындагы А. Скрябин атындагы үй-музейде Евразия чыгармачыл Кеңешинин жыйыны өткөн. Анда аталган Кеңеш тарабынан негизделген Евразия эл аралык алтын сыйлыгы Маданиятка кошкон салымы үчүн Каныбек Иманалиевге ыйгарылган.

Каныбек Иманалиев коомчулукка акын, жазуучу катары да белгилүү. Анын «Арзуу ыры» поэтикалык жыйнагы, «Жоогазын ыры», «Алтын-Көлдүн ак куусу» сыяктуу повесттери, «Тагай бий», «Шабдан баатыр» сыяктуу тарыхый романдары окурмандардын кызыгуусун жараткан. Жүздөн ашуун ырына обон жазылып, учурда көптөгөн ырчылардын репертуарынан орун алган. Буга чейин КМШнын Парламенттер аралык ассамблеясынын «Достук багы» алтын медалы, ошондой эле, КМШ өлкөлөрүнүн ортосунда өткөн эл аралык сынакта «Биздин замандаш» номинациясынын I даражадагы диплому менен сыйланган.

Эл ичи- өнөр кенчи. Кыргыз элинин улуттук аспабы болгон үч кыл комуз менен  мындан ары  төрт кылда да кол ойнотсо болот. Ал эми төрт кыл комуздун автору белгилүү  “Өмүр” тобунун  мүчөсү  Рысбек Жунушов. Учурда коомчулук бул жаңылыкты  түрдүү кабыл алып жаткан кези, айрымдары колдоого алса, сын айтып каршы болгондор да жок эмес. Бул туурасында  автордун өзү биздин каналга кененирээк айтып берди.